"Van mijn werk mijn passie maken; dat is wat ik de afgelopen acht jaar heb gedaan in het greenkeepersvak... Als jonge greenkeeper heb ik mij mogen bekwamen in alles wat te maken heeft met grassoorten, onderhoudsmanagement van de golfbaan en het optimaliseren van speelkwaliteit. Dat daar heel veel bij komt kijken laat zich raden! Graag neem ik jullie mee in de achtergronden waar wij in ons vak nu in dit jaargetijde mee te maken hebben. - Jori Aarts"
Greenonderhoud in het algemeen
Een green is een kunstmatig opgebouwd en kwetsbaar object wat te maken krijgt met allerlei omstandigheden en is zeer gevoelig voor de invloeden van schimmelaantastingen, hitte, droogte, extreme neerslag, vorst, vocht door dauw in de nachten, ongewenste grassoorten, hoge betreding en machinaal onderhoud. Met name buiten het groeiseizoen wanneer er geen herstel is wordt een green extra kwetsbaar.
Al deze factoren hebben allemaal impact op de plantgezondheid omdat het gras onnatuurlijk kort wordt gehouden en zeer gevoelig is door de onnatuurlijke situatie. Het doel van onderhoud is de kwaliteit te behouden en verbeteren om een green bespeelbaar te houden en het weerbaar maken tegen invloeden.
Schimmelziekten.
Het kort gemaaide gras is extra gevoelig voor verschillende soorten schimmelziekte en met name in de zomer, het najaar en de winterperiode. Een schimmel bereidt zich voornamelijk uit in vocht met name in de nacht en ochtend. De locatie van een green en de omstandigheden zijn sterk bepalend voor het grasbestand en de kwaliteit van een green. Het gras op Best Golf heeft een aantoonbare hoge ziektewerenheid en de greens beschikken momenteel over een zeer hoog gehalte aan juiste grassoorten, deze trend zet zich al jaren voort door specifiek onderhoud en dit is een proces wat al jaren van kracht is en in stijgende lijn door aan het zetten is. (juiste grassen = hoge kwaliteit green en hoge ziektewerenheid zonder gebruik van chemie).
Dit is nodig om de kwaliteit hoog te houden maar ook noodzakelijk voor de toekomst van een golfbaan. Onbeperkt watergebruik zal aan banden gelegd worden alsook het chemisch bespuiten van greens met fungiciden en herbiciden. Er gelden momenteel strenge regels voor het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen en een aantal middelen zijn nog toegelaten onder strenge voorwaarden waar men zich aan heeft te houden
In 2024 is er op Best Golf geen enkele vorm van chemicaliën toegepast op greens en andere onderdelen, dit komt omdat we al jaren bezig zijn met het verhogen van de kwaliteit van de greens in de bodem wat een positief effect heeft op het gras om de greens beter toekomstbestendig te maken wanneer grijpen naar het medicijnkastje als allerlaatste redmiddel niet meer toegestaan is. Wel hebben wij de hoge ziektedruk welke een landelijk en zelfs Europees beeld is door een neerslagoverschot en het weer van 2024 goed weten te onderdrukken door gebruik te maken van niet chemische middelen op een alternatieve manier. Dit in combinatie met juiste grassen, beleid en onderhoud etc. maken het mogelijk om chemievrij beheer toe te kunnen passen onder acceptatie van een klein percentage schimmelziekten in greens. Wanneer de schadedrempel overschreden wordt mag er met uitzondering (nog) chemie gebruikt worden volgens strenge regelgeving. Echter zit er wel een keerzijde aan chemie omdat dit ook bodemleven vernietigd/beïnvloed en het niet in alle maanden van het jaar even of zelfs niet effectief is. Het doel is een nul procent gebruik, echter is dat niet altijd mogelijk. Deskundig onderhoud op basis van wetenschappelijke feiten en advies maakt greens weerbaarder op een natuurlijke wijze.
Invloeden op gras met nadruk op greens.
Geen of zo min mogelijk schaduw op greens, met name in de wintermaanden. Gras heeft minimaal 8 zonuren per dag nodig voor een optimale gezondheid en fotosynthese. Een bosrijk gebied heeft invloed op de kwaliteit van een green, met name als de zon laag staat in de wintermaanden.
Wind over greens zal gras beter laten opdrogen en is sterk bepalend voor het aandeel juiste grassoorten. De bomen en struiken in de omgeving van de greens hebben invloed op de green en de kwaliteit. Hoe droger een green hoe minder schade er wordt gelopen en minder kans op schimmelziekten.
Hoe vlakker een green hoe optimaler, door hellingen vloeit vocht uit naar lager gelegen gebieden waardoor het vochtgehalte plaatselijk wat hoger is, dit kan nadelig zijn in sommige gevallen maar is controleerbaar met bodemonderhoud. Ook zorgen hellingen op greens dat wind mogelijk minder grip krijgt waardoor delen mogelijk later opdrogen overdag, echter hebben greens nu eenmaal vaak een ondulerend karakter waar wij mee te dealen hebben.
(Fusarium / sneeuwschimmel in hole 18)
Betreding onder slechte terrein en weersomstandigheden (met name in de winter als het herstel nihil is) heeft een grote impact op greens en de nattere toplaag omdat er zuurstof uit het toplaagje gelopen wordt en er topcompactie, oftewel verdichting, plaatsvindt.
Betreding kan schimmeldraden verspreiden, met name wanneer een schimmel actief is en de grasplant stress heeft kan onder bepaalde omstandigheden de grasplant eerder geïnfecteerd worden door een schimmelsoort.
Maaien en bewerkingen op greens levert stressmomenten voor de plant op, de kunst is om de werkzaamheden onder de juiste omstandigheden uit te voeren.
Betreding op herstellende schimmelplekken waar jong gras door aan het komen is zal funest worden voor het snelle herstel, zeker op drukke dagen met veel spelers en betreding op een green. Het doel van restricties op het juiste moment is de kwaliteit voor de lange termijn te waarborgen en de impact op greens te beperken op het moment dat de situatie hierom vraagt. Natuur en weersomstandigheden zijn altijd anders en dit maakt dat geen een winter hetzelfde is, ook is iedere golfbaan anders alsook de drukte (betreding) wat voor impact zorgt. Natte jaren hebben veel neveneffecten op de kwaliteit van gras en de toestand in bodem en het bodemleven.
De greens hole 15 t/m 18 zijn de meest gevoelige greens met name in de winterperiode. Hun onderlaag bevat, meer nog dan onder andere boshole greens, veel organische stof. Feitelijk is dit humus die paradoxaal genoeg er juist voor zorgt dat het gras niet diep genoeg wortelt. frequent bezanden helpt en dat gebeurt dan ook het gehel jaar door. Ondanks dat de situatie jaarlijks verbetert, kan het zijn dat deze greens soms een periode op wintergreen staan door invloeden van weer en natuur. (met name de korte dagen in december).
Regen, vorst, terreinomstandigheden, schimmeldruk en de toestand van een green en kans op teveel topcompactie onder slechte omstandigheden leiden mogelijk tot restricties in sommige gevallen, juist omdat er nauwelijks meer groei plaats vindt in de wintermaanden.
De omgeving in de luwte door een bosrijke omgeving en met een laagstaande zon en meer schaduw op de greens zijn hier debet aan. De omstandigheden zijn bepalend voor het grasbestand, de gevoeligheid, het opdrogen en het herstel van een green. Wanneer er teveel betreding is onder winterse omstandigheden heeft dit impact op de kwaliteit en wordt er soms gekozen voor een tijdelijke wintergreen, tevens worden schimmeldraden door betreding op greens verspreid in sommige gevallen (met name Sneeuwschimmel Microdochium Nivale/ Fusarium) waarna ze kunnen infecteren wanneer de omstandigheden daarvoor optimaal zijn.
Schimmelsoorten zijn over het algemeen goed te onderdrukken met niet chemische middelen of te bestrijden/voorkomen met chemie onder uitzondering als allerlaatste redmiddel. Chemie wordt met name in de zomer / begin najaar gebruikt voor zomerschimmels als dat echt niet anders meer kan op golfbanen.
Wanneer (kans op) ziektedruk?
Over het algemeen:
- Vochtig donker weer met weinig wind.
- Door sneeuw op greens in combinatie hogere bodem temperatuur.
- Wat hogere dag en nachttemperaturen en hoge luchtvochtigheid.
- Vocht op het gras door dauw of guttatiedruppels.
- Broeierig weer in de zomer.
- In het najaar.
- Een te hoog vochtgehalte in de toplaag.
- 's Ochtends vocht sweepen van greens. Een schimmel is namelijk het meest actief wanneer het gras vochtig is. Bladnatperiode kort houden heeft een positief effect
- Maaien met scherpe kooimaaiers (handmatig maaien in de winterperiode)
- Sterke grassenrassen behouden op greens en goed bodemonderhoud etc.
- Een minimale bemesting en beregening.
- Het gebruik van biostimulanten en inzet van ijzersulfaat.
- Voldoende beluchten en frequent dun bezanden. (dusten)
- Chemisch ingrijpen volgens regelgeving wanneer het echt noodzakelijk wordt wanneer ander alternatieve geen effect hebben wanneer de schadedrempel overschreden wordt/gaat worden.
- Vilt en organisch onder controle houden door onderhoud.
- Moleculen toedienen die de drainage van de toplaag stimuleren.
Het onderhoud van een green is een extreem breed begrip en is noodzakelijk voor bespeelbaarheid en behoud van grassen, greenkeeping focust zich o.a. op:
- De juiste grassoorten behouden en vermeerderen.
- Bedrijfszekerheid verhogen en behouden door invloed van o.a. (extreme) weersomstandigheden, een hoge betreding, zeer korte maaihoogtes van 5mm of lager en ziekteaantastingen.
- Het stimuleren van een maximale wortelgroei voor een optimale opname van vocht in het diepere profiel en de opname van voedingstoffen.
- Viltopbouw en organisch stof onder controle houden.
- Het bodemleven stimuleren en behouden.
- PH stabiel houden.
- Doorlatendheid van water stimuleren.
- De bladnatperiode kort houden door vocht te verwijderen na zonsopgang.
- Toediening van nutriënten, wetting agents, water en biostimulanten.
- Cultuurtechnische werkzaamheden uitvoerenzoals bezanden en beluchtingstechnieken.
- Het maaien en rollen van greens.
- Schimmelaantastingen voorkomen en onderdrukken.
- Betreding verdelen door positie van de hole te bepalen.
- Alert en voorbereid zijn op verwachte weersvoorspellingen/invloeden.
- Wormenhoopjes en blad verwijderen op greens.
- Langetermijn behoud van kwaliteit.Dit allen is noodzakelijk voor het behoud van kwalitatieve greens op korte en lange termijn onder alle omstandigheden.